پیمان نامه جهانی حقوق کودک

پیمان نامه جهانی حقوق کودک

این کنوانسیون که مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد در 20 نوامبر 1989 ( مصادف با 29 آبان سال 1368 ) می باشد ( 32 )
اولین توافق بین المللی در خصوص حمایت از کودکان است که دارای ضمانت اجرا و توان قانونی است و می توان مدعی شد که بیش از هر سند بین المللی دیگری از اقبال عمومی جامعه جهانی برخوردار گردیده است
مفاد پیمان نامه جهانی حقوق کودک در برگیرنده والاترین ارزش هایی است که در فرهنگ ها ، مذاهب و سنن همه کشورهای جهان برای کودکان وجود دارد ( 62 )
پیمان نامه حقوق کودک شامل 1 مقدمه و 54  ماده است که در 3 بخش تنظیم و تدوین گشته است
بخش اول این پیمان نامه که متضمن 41 ماده است ، به بیان حقوق کودکان و تکالیف دول آن ها پرداخته است ؛ حقوقی که کودکان در عرصه حیات دارند و تکالیفی که دولت ها در قبال این حقوق بر عهده گرفته اند
بخش دوم که شامل 42 تا 45 کنوانسیون است ، ترتیبات اجرای معاهده را مشخص می کند و مشتمل بر پیش بینی تدابیر اجرایی موثر به منظور حصول اطمینان از انجام تعهدات دولت ها در تحقق اصول مندرج در کنوانسیون است
بخش سوم که قسمت پایانی معاهده است ، دربردارنده ی مواد 46 تا 54 کنوانسیون و اصلاح و تفسیر آن را مشخص کرده است ( 62 )
با توجه به موضوع پژوهش ، ماده 37 این پیمان نامه که در خصوص کودکان معارض قانون تنظیم گشته است ، به تفصیل ذکر می شود

ماده 37 ) کشورهای عضو ، تضمین خواهند کرد که :

الف ) هیچ کودکی مورد شکنجه یا سایر رفتارهای بیرحمانه ، غیر انسانی یا تحقیر آمیز قرار نگیرد
مجازات اعدام ، یا حبس ابد بدون امکان آزادی ، نباید در مورد بزه های ارتکابی توسط اشخاص زیر 18 سال ، اعمال گردد

ب ) هیج کودکی به طور غیر قانونی یا خودسرانه از آزادی محروم نشود
دستگیری ، بازداشت یا زندانی کردن کودک باید مطابق قانون و تنها به عنوان آخرین راه چاره و در کوتاه ترین زمان ممکن صورت پذیرد

پ ) با هر کودکی که از آزادی محروم شده است رفتاری انسانی و همراه با احترام به مقام ذاتی انسان و با توجه به نیازهای افراد کم سن او اعمال شود
به ویژه کودک محروم از آزادی باید از بزرگسالان جدا شود مگر آنکه این امر مغایر با منافع عالیه ی کودک تشخیص داده شود ، و او حق دارد جز در موارد استثنایی ، تماس خود را با خانواده اش از طریق مکاتبه و ملاقات حفظ کند

ت ) هر کودک محروم از آزادی ، حق دسترسی فوری به کمک های حقوقی و سایر مساعدت های مقتضی داشته باشد و همچنین حق داشته باشد که محرومیت خود از آزادی را از حیث تطابق در برابر دادگاه یا هر مقام واجد صلاحیت مستقل و بی طرف دیگر مورد اعتراض قرار دهد و در یک چنین مواردی از تصمیم فوری برخوردار شود (32 )

2 – 13 حقوق بشر افراد محبوس

حقوق بنیادی بشر هیچ گونه حد و مرزی چون حبس نمی شناسد و به هیچ عنوان این حقوق قابل نفی نیست ، از این رو کیفر سالب آزادی در مورد هر شخص او را از حقوق اساسی متعلق به نوع بشر ، محروم نمی کند
و به عبارت دیگر ، سلب آزادی نافی حقوق بنیادی بشر نیست ، بنابراین این حقوق شامل حال تمامی افراد زندانی و بازداشت شدگان نیز می شود
این حقوق را برخی حقوق دانان چنین برشمرده اند :

1 : حق زندگی و برخورداری از احترام به حیثیت فردی
2 : محفوظ ماندن از اعمال شکنجه و سو رفتار
3 : حق برخورداری از بهداشت
4 : حق احترام به شان انسانی
5 : حق برکنار بودن از هرگونه تبعیض
6 : حق برحذر بودن از بردگی
7 : حق آزادی اندیشه
8 : حق آزادی وجدان
9 : حق آزادی مذهب
10 : حق احترام به زندگی خانوادگی
11 : احترام به کرامت و حیثیت انسانی افراد دستگیر شده و زندانیان ( 63 )

بشر فی نفسه دارای احترام بوده و به صرف انسان بودن ، هر کس مستحق احترام و تکریم است ، بدین جهت حتی چنان چه انسانی مرتکب جرم شود و موجبات توقیف قانونی خودش را فراهم آورد و زندانی گردد ، نباید مورد هتک حرمت قرار گیرد ، چون همان طور که در متون مختلف ، مانند ( تعالیم دینی ، اعلامیه حقوق بشر ) تاکید شده که بشر فی نفسه مورد احترام است و هرکس نیز مرتکب تخلف و بزهی شد ؛ فقط مجازات همان جرم را باید بر او بار آورد و نه بیشتر از آن ، این است که اصل ماده 29 قانون اساسی در این مورد مقرر می دارد : (( هتک حرمت و حیثیت کسی که به حکم قانون دستگیر ، بازداشت ، زندانی یا تبعید شده به هر صورت که باشد ممنوع و موجب مجازات است )) ( 63 )

2 – 14 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان

مجلس شورای اسلامی در حمایت از کودکان و نوجوانان قانونی را تصویب نمود که بر اساس آن کلیه اشخاص زیر 18 سال از حمایت های قانونی برخوردار می گردند
به پاره ای از موارد اشاره می شود

ماده 1 – کلیه افرادی که به سن 18 سال تمام هجری شمسی نرسیده اند از حمایت های قانونی مذکور در این قانون بهره مند می شوند

ماده 2 – هر نوع اذیت و آزار کودکان و نوجوانان که موجب شود به آنان صدمه جسمانی یا روانی و اخلاقی وارد شود و سلامت جسم یا روان آنان را به مخاطره اندازد ممنوع است

ماده 4 – هرگونه صدمه و اذیت وآزار و شکنجه جسمی و روحی کودکان و نادیده گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی و ممانعت از تحصیل آنان ممنوع و مرتکب به سه ماه و یک روز تا شش ماه حبس و یا تا ده میلیون ( 000 ، 000 ، 10 ) ریال جزای نقدی محکوم می گردد

ماده 6 – کلیه افراد و موسسات و مراکزی که به نحوی مسوولیت نگاهداری و سرپرستی کودکان را برعهده دارند مکلفند به محض مشاهده ی موارد کودک آزاری ، مراتب را جهت پیگیری قانونی مرتکب و اتخاذ تصمیم مقتضی به مقامات صالح قضایی اعلام نمایند
تخلف از این تکلیف موجب حبس تا شش ماه یا جزای نقدی تا پنج میلیون (000،000،5 ) ریال خواهد بود ( 64 )