تعهدات قانونی
الزامات خارج از قرارداد که همان تعهدات قانونی است و به حکم قانون و نه قرارداد برای اشخاص ایجاد می شود . تعهد قانونی مرادف تعهد مدنی است. تعهدی که ضمانت اجراء قانونی دارد و در مقابل اصطلاح تعهد طبیعی به کار می رود تعهد طبیعی تعهدی است که از ضمانت اجراء برخوردار نیست و متعهد له نمی تواند از راه های قانونی آن را مطالبه کند ولی قانون وجود آن را می شناسد.( جعفری لنگرودی ، 1363 ص 169و 168 ، 167 ) در معنی اسم مفعول ، تعهد عبارت است از وظیفه حقوقی که قانوناً بر عهده شخص متعهد، ثابت می شود که در صورت خودداری از انجام آن، به تقاضای متعهدله و به وسیله مرجع قضایی، ملزم به انجام آن خواهد شد. ( شهیدی ، 1390 ص 42 )
1-6-3-3-تعهدات اخلاقی وظایف اخلاقی در واقع تعهداتی است که اشخاص براساس وجدان و اخلاق خود را ملزم به انجام آن می دانند. این گونه وظایف دامنه ی بسیار وسیع و گسترده ای دارد و در جوامع مختلف براساس شرایط فرهنگی، اجتماعی و دینی دارای ویژگی های خاص خود می باشد. ( انصافداران، 1390 ص109) برخی این دسته از تعهدات را تعهدات ناقص نامیده اند و این دسته از تعهدات دارای قلمرو وسیع تری نسبت به تعهدات قانونی هستند و عقد وکالت از آن دسته عقودی است که شخصیت طرف علت عمده عقد است بنابراین در این عقود خصوصیات اخلاقی طرفین بیشتر مورد توجه قرار می گیرد که اشتباه در شخص طرف معامله باعث اختلال در صحت عقد می شود. از جمله تعهدات اخلاقی وکیل، صبر و بردباری در انجام کارها می باشد وکیل نباید شتابزده عمل کند زیرا امکان دارد کاری را انجام دهد که بعداً پشیمان شود و در آرامش کار ها بهتر انجام می گیرد و نتیجه ی بهتری از آن امور حاصل می شود. و از جمله تعهدات اخلاقی موکل این است که وقت شناس باشد و برای تماس گرفتن یا مراجعه به وکیل خود زمان مناسب را انتخاب کند و بی جهت وقت وکیل را نگیرد. خصائل و فضایل اخلاقی به تدریج وارد قانون گشته اند تا بدانجا که امروزه بیشتر وظایف اخلاقی علاوه بر چهره اخلاقی دارای چهره ای قراردادی یا قانونی می باشند. مثلاً بسیاری از وظایف را که ما در شمار وظایف اخلاقی می آوریم در واقع تلفیقی از دو یا سه نوع تعهد و تکلیف نام برده شده می باشند. البته مواردی که به صراحت در قانون ذکر شده را در وظایف قانونی می آوریم اما موارد دیگری نیز از مفهوم ( مدلول التزامی ) کلام قانون گذار و یا از روح قانون قابل استنباط می باشد و در مورد تعهدات قراردادی هم بسیاری از تعهدات اخلاقی را در صورتی که بتوان به حکم عقل، عرف یا قانون لازمه ماهیت و طبیعت عقد دانست یک شرط ضمنی است و جزء وظایف قراردادی قرار می گیرد.( انصافداران، 1390 ص110 و 109 )
1-6-4-نوع تعهدات تعهدات ممکن است از نوع تعهد به وسیله یا تعهد به نتیجه باشد.
1-6-4-1-تعهد به وسیله متعهد ملتزم است وسیله رسیدن به موضوع تعهد را فراهم نماید و به دست نیامدن نتیجه برای اثبات تقصیر کافی نیست. در تعهد به وسیله زیان دیده باید تقصیر متعهد را اثبات کند تا بتواند خسارت خود را از او بگیرد. هرگاه مفاد و مضمون تعهد مقتضی آن است که متعهد فقط باید تمام تلاش و سعی خود را در زمینه مراقبت از موضوع مصروف دارد و یا تمام توانایی خود را در جهت رساندن به هدف به کار گیرد هر چند که ممکن است مقصود نهایی که حصول نتیجه ی معینی است حاصل نگردد گفته می شود که چنین تعهدی، تعهد به مراقبت و مواظبت و یا وسیله است. ( کاتوزیان ، 1389 ص54 ) در این قسم از تعهدات، شخص متعهد، تکلیف دارد که برای حصول غرض معینی یک رشته کارهای محافظتی و مواظبتی و احتیاطی را انجام دهد ؛ در صورت انجام آنها تعهد خود را انجام داده است ولو آنکه آن غرض حاصل نشود چنانچه ماده ی 493 قانون مدنی نگهداری عین مستاجره را در حدود متعارف، در وظیفه ی مستاجر قرار داده است از همین قبیل است تعهد پزشک در معالجه ی مرضی زیرا او باید احتیاطات لازمه را به کار بندد خواه مریض بهبود پیدا کند خواه نه. تخلف در این نوع از تعهدات بستگی به ترک احتیاطات و مواظبت در حدود متعارف دارد در این صورت می گویند تعدی یا تفریط نموده است. ( ماده 631_ 640 ) ( جعفری لنگرودی ، 1363 ص 169 )
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
بررسی فقهی و حقوقی ماهیت و آثار تعهدات وکیل و موکل