%8/45 و 31% ماهیان سفید ماده و نر صید شده در حوضه جنوب غربی دریای خزر بالغ میباشند بنابراین بیشترین نمونههای بررسی شده نابالغ میباشند.( %8/61)

جدول 4-5- درصد فراوانی ماهیان بالغ و نابالغ
ماهی
ماهیان نر
ماهیان ماده
جمع کل
ماهیان بالغ
89 قطعه—–31 درصد
121 قطعه —–8/45 درصد
2/38درصد
ماهیان نابالغ
قطعه197—–69 درصد
قطعه 143—-2/54 درصد
8/61 درصد

نمودار4-3- درصد فراوانی ماهیان سفید بالغ و نابالغ درحوضه جنوب غربی دریای خزر (93-1392)

4-1-2-جنسیت
با توجه به نتایج بدست آمده، مشاهده میگردد نسبت ماهی نر به ماده دارای نوساناتی میباشد اما با نزدیک شدن به زمان تخمریزی نسبت نر به ماده افزایش مییابد.در ماههای آذر و دی نسبت ماهی ماده به ماهی نر سفید بیشتر است اما در سایر ماهها این رابطه برعکس میباشد. لذا نسبت ماهیان نر صید شده در حوضه جنوب غربی دریای خزر بیشتر از ماهیان ماده صید شده میباشد.
جدول 4-6- جنسیت ماهی سفید در حوضه جنوب غربی دریای خزر (93-1392)
میزان
ماه
تعداد ماهی نر( قطعه)
تعداد ماهی ماده( قطعه)
نسبت ماهی ماده به نر
آبان
55
45
8/.
آذر
40
60
5/1
دی
42
58
4/1
بهمن
58
42
7/0
اسفند
60
40
67/0
فروردین
31
19
6/0
جمع کل
286
264
88/0

نمودار 4-4- فراوانی ماهیان نر و ماده در حوضه جنوب غربی دریای خزر (93-1392)

4-1-3- رسیدگی جنسی
در مجموع 550 قطعه ماهی سفید در حوضه جنوب غربی دریای خزر مورد بررسی قرارگرفته.که بیشترین تعداد ماهیان در مرحله 4رسیدگی جنسی با فراوانی6/43 درصد و کمترین تعداد آنها در مرحله 1 رسیدگی جنسی با فراوانی صفر درصد قرار دارند. از لحاظ جنسیت بیشترین تعداد ماهیان نر در مرحله 4 رسیدگی جنسی با فراوانی6/41 درصد و کمترین تعداد آنها در مرحله 1 رسیدگی جنسی با فراوانی صفردرصد بودند. بیشترین تعداد ماهیان ماده در مرحله چهارم رسیدگی جنسی با فراوانی 8/45 درصد و کمترین تعداد آنها در مرحله یک رسیدگی جنسی با فراوانی صفر درصد می باشند.
جدول 4-7- فراوانی ماهیان سفید نر و ماده در مراحل مختلف جنسی در طول مدت نمونهبرداری در حوضه جنوب غربی دریای خزر (93-1392)
موضوع
مراحل رسیدگی جنسی

1
2
3
4
5
6
درصد فراوانی ماهی نر
0
5قطعه—7/1 درصد
70 قطعه -5/24 درصد
قطعه 119-6/41 درصد
81 قطعه -3/28 درصد
قطعه 11-9/ درصد3
درصد فراوانی ماهی ماده
0
0
7 قطعه 2-3/27 درصد
قطعه 121-8/45 درصد
قطعه 65-6/ درصد 24
قطعه 6-3/ درصد 2
کل فراوانی
0
9/0
8/25
6/43
6/26
1/3

نمودار 4-5- فراوانی ماهیان سفید نر و ماده در مراحل مختلف جنسی در طول مدت نمونهبرداری در حوضه جنوب غربی دریای خزر (93-1392)

با توجه به جدول زیر، مشاهده میگردد با نزدیک شده به ماه فروردین ماهیان به اواخر مرحله 4وابتدای مرحله5 رسیدگی جنسی میرسند و در این مرحله اقدام به تخمریزی میکنند.
جدول 4-8- مراحل رسیدگی جنسی در ماههای مختلف
مرحله رسیدگی
ماه
مرحله رسیدگی جنسی

ماهی نر
ماهی ماده
آبان
2و3
3
آذر
3و4
3و4
دی
4
4
بهمن
4و5
4و5
اسفند
4و5
4و5
فروردین
4و6
5و6

4-1-4- وزن
دامنه تغییرات وزنی کل ماهی سفید بین2056-248 گرم بوده و میانگین وزن ماهی سفید در نمونههای بررسی شده به 822 برابر گرم میباشد. کمترین، بیشترین و میانگین وزن ماهی سفید نر به ترتیب برابر 248، 1250 و 709 گرم است. کمترین، بیشترین و میانگین وزن ماهی سفید ماده 450، 2150 و 944گرم
میباشد. لذا میتوان نتیجه گرفت میانگین وزنی ماهیان ماده در همه ماهها بیشتر از ماهیان نر بوده است. طی ماههای نمونهبرداری حداکثر فراوانی وزنی ماهی سفید در کلاسه وزنی 840-640 گرم بوده که فراوانی آن حدود5/30 درصد از صید ماهی سفید را شامل میشود. حداکثر فراوانی کلاسه وزنی ماهی نر و ماده به ترتیب برابر840-640 و 1040-840 میباشند. با توجه به آمار ارائه شده تنوع وزنی و انحراف معیار ماهیان ماده بیشتر از ماهیان نر میباشد.
جدول 4-9- وزن کل ماهی سفید در حوضه جنوب غربی دریای خزر(93-1392)
میزان
ماه
تعداد ماهیان(قطعه)
حداقل(گرم)
حداکثر(گرم)
میانگین کل
آبان
100
248
1240
175±660
آذر
100
353
1255
283±746
دی
100
435
1715
336±819
بهمن
100
425
2015
343±888
اسفند
100
490
2150
165±953
فروردین
50
370
2056
417±904

نمودار 4-6- میانگین وزن کل ماهی سفید صید شده در حوضه جنوب غربی دریای خزر(93-1392)

جدول 4-10- فراوانی وزنی ماهی سفید در حوضه جنوب غربی دریای خزر (93-1392).
درصد فراوانی
کلاسه وزنی
کل ماهی سفید
ماهی سفید نر
ماهی سفید ماده
440-240
24قطعه—4/4درصد
23قطعه—8 درصد
1قطعه—4/0 درصد
640-440
122قطعه—2/22 درصد
85قطعه—7/29 درصد
37قطعه—14 درصد
840-640
168قطعه—5/30 درصد
102قطعه—7/35 درصد
66قطعه—25 درصد
1040-840
136قطعه—7/24 درصد
60قطعه—21 درصد
76قطعه—8/28 درصد
1240-1040
58قطعه—5/10 درصد
14قطعه—9/4 درصد
44قطعه—7/16 درصد
1440-1240
17قطعه—1/3 درصد
2قطعه—7/0 درصد
15قطعه—7/5 درصد
1640-1440
8قطعه—5/1 درصد
0
8قطعه—3 درصد
1840-1640
5قطعه—91/0 درصد
0
5قطعه—9/1 درصد
2040-1840
8قطعه—5/1 درصد
0
8قطعه—3 درصد
2240-2040
4قطعه—7/0 درصد
0
4قطعه—5/1 درصد

نمودار 4-7- فراوانی وزنی ماهی سفید در حوضه جنوب غربی دریای خزر (93-1392)

4-1-5- سن
حدود 340 عدد ماهی از طریق فلسهایشان، با استفاده از نقاط روشن و تاریک، تعیین سن گردیدند. تعیین سن همزمان با نمونه برداری ماهیان، از آبان ماه 1392 شروع و تا 20 فروردین 1393 پایان یافت. سن نمونه ها، هر ماه و با تفیکیک جنس نر و ماده مورد مطالعه قرار میگرفت. دامنه سنی ماهی سفید در مطالعه حاضر، در گروههای سنی 7-1 سال بودند. که گروه های سنی 3،4 و 5 ساله در مجموع، حدود36/89 درصد از ترکیب سنی را به خود اختصاص دادند.
از میان گروههای سنی ذکر شده، گروه سنی 4 سال با درصد فراوانی 1/51 درصد، بیشترین و گروه سنی1 سال با درصد فراوانی 8/0 درصد کمترین میزان را به خود اختصاص دادند.
در گروه نرها، گروه سنی 4 و 3 سال به ترتیب، 47/51، 14/30 درصد بیشترین و گروه سنی 1 سال با 20/2 درصد کمترین میزان را دارا بودند. در گروه مادهها، گروه سنی 4 و5 سال به ترتیب 51، 65/34 درصد بیشترین و گروه سنی 1و2 سال بادرصد فراوانی 0 درصد کمترین میزان را به خود اختصاص دادند.
نمونه برداری از نمونههای صید شده نشان داده که با نزدیک شدن به ماههای فروردین و فصل تخمریزی میانگین سنی نمونه های صید شده افزایش مییابد. بطوریکه در ماههای آبان و آذر، گروههای سنی 3و 4 سال، بیشترین و در ماههای اسفند و فروردین گروههای سنی 4 و 5 سال در بالاترین میزان خود بودند.
جدول4-11- نتایج سن ماهی سفید در حوضه جنوب غربی دریای خزر(93-1392).
سن
میانگین طولی(سانتیمتر)
میانگین وزنی(گرم)
درصد فراوانی
تعداد(قطعه)
1
30-27
253-240
8/0
3
2
32-5/27
360-254
25/3
11
3
37-32
540-360
20/14
52
4
47-39
1050-540
1/51
173
5
52-43
1300-1060
24
81
6
54-47
1520-1300
5
17
7
52-53
2240-1525
47/1
5

جدول 4-12- نتایج سن ماهی سفید حوضه جنوب غربی دریای خزر به تفکیک جنس (93-1392)
سن
جنسیت

1

2

3

4

5

6

7
نر
3قطعه-20/2 درصد
11قطعه-8 درصد
41قطعه-14/30
70قطعه-47/51درصد
11قطعه-8 درصد


ماده

11قطعه-6درصد
103 قطعه-51درصد
70 قطعه-65/34درصد
17قطعه-41/8 درصد
5قطعه-47/2 درصد
نمودار4-8- فراوانی سن ماهی سفید حوضه جنوب غربی دریای خزر به تفکیک جنس(93-1392).

4-2- عوامل محیطی
4-2-1- میزان صید
با توجه به آمار ارائه شده از اداره کل شیلات استان مازندران، صید ماهی سفید توسط شرکتها تعاونی پره از دهه سوم مهر ماه هرسال آغاز و15 فروردین سال بعدپایان میپذیرد. میزان صید ماهی سفید در سه استان گیلان، مازندران و گلستان درفصل صید سال 1392و1393 6113 تن بوده است، میزان کل صید ماهی سفید در سه استان ذکر شده کاهش 3 درصدی را نشان میدهد.
میزان کل صید ماهی سفید در استان مازندران در سال قبل 3346 تن و اما سال 1392 با 14% کاهش به 2877 تن رسیده است.
در سه استان شمالی کشور درصد صید ماهی سفید نسبت به سایر ماهیان در سال 92-1391 برابر با 78% میباشد.

78% 6328/8100×100=
این میزان در سال 93-1392 به %5/75 میرسد یعنی %5/75 صید گونهها مربوط به ماهی سفید میباشد.
%5/75 6113/8094×100=
در استان مازندران 83% صید گونهای در سال گذشته و 75% در امسال مربوط به ماهی سفید است.
سال92-1391 83% 3346/4015×100=
سال93-1392 2877/3819×100=75%

سهم استان مازندران از صید ماهی سفید در دو سال اخیر به این شرح میباشد:
سال 92-1391 3346/6326×100=53%
سال 93-1392 2877/6113×100=47%
با توجه به موارد صدرالاشاره میتوان گفت که بیشترین میزان صید ماهی سفید مربوط به استان مازندران میباشد.
میزان صید ماهی سفید در ایستگاه تنکابن 220 تن میباشد بنابراین 8 درصد صید ماهی سفید استان مازندران و %6/3 صید ماهی سفید سه استان شمالی مربوط به شهرستان تنکابن میباشد.
ماهی سفید 69 درصد صید گونهای ایستگاههای تنکابن را شامل میشود.
220/318×100=69%

جدول 4-13- آمار صید ماهی سفید در شهرستان تنکابن و استان مازندران(93-1392)
ماه
میزان ماهی سفید صید شده در شهرستان تنکابن(کیلوگرم)
میزان ماهی سفید صید شده در استان مازندران(کیلوگرم)
آبان
10380
129494
آذر
8822
331021
دی
9350
67904
بهمن
11165
99704
اسفند
51195
1024195
فروردین
128935
1214210

جدول 4-14- میزان صید ماهی سفید به تفکیک شهرستان های استان مازندران (93-1392)
شهر
بهشهر
ساری و میاندرود
قائمشهر و جویبار
بابلسر
چالوس و نوشهر
تنکابن
میزان صید(تن)
219
746
511
1007
174
220

نمودار 4-9- آمار صید ماهی سفید در شهرستان تنکابن و استان مازندران(93-1392)

باتوجه به اینکه تعداد دفعات پرهکشی در استان مازندران 7 درصد افزایش داشته است و از 21216 بار به 22614 بار رسیده است اما متوسط صید در هر پرهکشی 12 درصد کاهش را نشان میدهد. همچنین سرانه صید ماهی سفید توسط شرکتهای تعاونی پره 6 درصد کاهش داشته است ونسبت پرهکشی شهرستان تنکابن به کل پرهکشی استان مازندران 14 درصد میباشد.
.3122/22614×100=14%

جدول 4-15- آمار تعداد دفعات پرهکشی در شهرستان تنکابن و استان مازندران(93-1392)
ماه
تعداد پرهکشی شهرستان تنکابن(مرحله)
تعداد پرهکشی استان مازندران(مرحله)
آبان
457
3463
آذر
364
3067
دی
466
2652
بهمن
370
2563
اسفند
751
5425
فروردین
480
3966

جدول 4-16- آمار تعداد دفعات پرهکشی در شهرستانهای استان مازندران(93-1392)
شهر
بهشهر
ساری و میاندرود
قائمشهر و جویبار
بابلسر
چالوس و نوشهر
تنکابن
میزان صید(تن)
2854
3622
2957
8651
1407
3122

-2-2-صید در واحد تلاش
میزان صید در واحد تلاش با توجه به میزان صید هر ماه در منطقه مورد مطالعه تقسیم بر تعداد دفعات پره کشی همان ماه و محل مورد نظر، محاسبه میشود. بنابراین میزان صید ماهی سفید در هر بار پرهکشی محاسبه میگردد.

جدول 4-17- میزان تلاش صیادی شهرستان تنکابن و استان مازندران (93-1392)
ماه
تلاش صیادی شهرستان تنکابن
تلاش صیادی استان مازندران
آبان
7/22
4/37
آذر
2/24
108
دی
1/20
6/25
بهمن
2/30
39
اسفند
2/68
8/188
فروردین
6/268
2/306

تلاش در واحد صید در استان مازندران در دو سال اخیر:
2877000/22616=127/2 سال 92-1391

3346000/21216=157/7 سال 92- 1391
صید در واحد تلاش در شهرستان تنکابن 5/70 میباشد.

نمودار 4-10- آمار صید در واحد تلاش ماهی سفید در شهرستان تنکابن و استان مازندران(93-1392)

4-2-3- دمای آب
همانطور که مشاهده میشود با افزایش دمای آب دریای خزر در فصل تخمریزی میزان مهاجرت و صید ماهی نیز افزایش مییابد.

آبان
آذر
دی
بهمن
اسفند
فروردین
دمای آب
5/12
5/10
5/10
5/10
5/11
13
دمای هوا
5/16
17
11
7
11
5/16

4-2-4- نوع بستر
نوع بستر در همه ایستگاهها شنی-ماسهای میباشد.
4-2-5- باد
از آنجا که نمونه برداری در دو نوبت از هر ماه صورت میگرفت، در نتیجه نوع باد هم با توجه به وضعیت هوای همان روز و با مشاهده وضعیت دریا و جهت باد تشخیص داده شدند.
وضعیت هوای دریا و باد به شرح ذیل میباشد:
ماه
دهه
باد
آبان
دهه اول
گیل باد

دهه دوم
دشت باد
آذر
دهه اول
گیل باد

دهه دوم
دشت باد
دی
دهه اول
گیل باد

دهه دوم
گیل باد
بهمن
دهه اول
گیل باد

دهه دوم
گیل باد
اسفند
دهه اول
دشت باد

دهه دوم
دشت باد
فروردین
دهه اول
دشت باد

دهه دوم
دشت باد

فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری