باشد. گونه های آن عبارتند از: نمدار، بلوط، افرا، انجیلی، توسکا و غیره می باشد.

3-2-6- منابع آب
3-2-6-1- منابع آبهای سطحی
اغلب مسیلهایی که به دشت گرگان وارد می شوند، فصلی و موسمی هستند. این مسیلها از ارتفاعات سرکوه، تالو، پشته کمر، سفید آباد، یخ کشف چکل پیزان، تال در، علی گاه، ارتسل، تاورنر آب، زییلان، چل چلی، غول سنگ، شاه کلان، سوس چال، پیرگرده کوه، مرزنگ و کوه اسب چر سرچشمه می گیرند. تعداد پنج رودخانه به نامهای زیارت، تول چشمه، انجیرآب، گرمابدشت و نصرآباد نیز وارد محدوده ی شهر گرگان می شوند.

3-2-6-2- منابع آبهای زیر زمینی
در بخش میانی دشت گرگان تا عمق 300 متری بیش از شش سفره تحت فشار تشخیص داده شده است. این سفره های آب زیر زمینی در قسمت دامنه ارتفاعات جنوبی یکی شده و یک سفره آزاد را تشکیل می دهند که از ارتفاعات مشرف به دشت، با درز و شکاف فراوان به ویژه سنگهای آهکی تغذیه می گردند. سفره آب آزاد علاوه بر تغذیه جانبی توسط نزولات جوی با آب آبیاری نیز تغذیه شده و به همین علت عمق آبهای زیر زمینی در سطح وسیعی از دشت های حوضه، بالا می باشد. حدود 33 درصد از وسعت دشت گرگان دارای عمق آب زیر زمینی کمتر از 5 متر است.

3-2-7- شرایط اقلیمی و آب و هوایی
3-2-7-1- دمای هوا
طبق گزارشات ایستگاه های هواشناسی موجود 4 ماه از سال سپتامبر تا ژوئن(خرداد تا شهریور) میزان میانگین حداقل روزانه دما از میانگین سالیانه(17.8) درجه بیشتر است. حداکثر دما ازآوریل(فروردین) تا نوامبر(آبان) از میانگین دمای سالیانه(17.8) درجه کمتر است. سایر ماه های سال محدوده دمای بین دو حالت فوق است. طبق آمار موجود شب های ژوئن(خرداد)، ژوئیه(تیر)، اوت(مرداد) و سپتامبر(شهریور) دمایی بالاتر از میانگین سالیانه داشته، که باید در طراحی های ساختمان ملحوظ شده و شرایط لازم برای آسایش انسان مورد توجه قرار گیرد. چنانچه آستانه 21 درجه را مرز و خط آسایش بپذیریم، ماه هایی که دمای میانگین آن ها در پیرامون خط میانگین سالانه قرار دارد ماه های معتدلی(آوریل – اکتبر) می باشند.
کمترین دمای ثبت شده در طی دوره آماری مربوط به ژانویه (دی) و برابر 10- درجه بوده است. همچنین بالاترین دمای ثبت شده مربوط به ژوئن(خرداد) و برابر 45 درجه می باشد.

3-2-7-2- بارش
در شهر گرگان بیشترین بارش فصلی در پائیز با 32% و زمستان با 31 % و کمترین آن در تابستان با15 % و بهار 22% می باشد. به طور کلی می توان گفت اگرچه بارش فصل گرم با درصد کمی از کل بارش سالانه را در بر می گیرد اما رقم قابل توجهی را نشان می دهد. بیشترین بارش های ثبت شده که موید شدت بارش می باشد در اکتبر(مهر) با 105 میلیمتر در شبانه روز اتفاق افتاده است. به طور کلی اگرچه در برخی ماه ها مثل اکتبر(مهر)، ژانویه(دی)، ژوئن(خرداد) و اوت(مرداد) شدت بارش بیشتر از بقیه ماه ها می باشد، اما در ماه های دیگر نیز قابل توجه می باشد بطوری که بیشترین بارش ثبت شده در فوریه(بهمن) 41 میلیمتر می باشد.

میلیمتر

نمودار شماره(3-1)نمودار بارش ماهیانه ی شهر گرگان، 1389
ماخذ: طرح جامع گرگان

3-2-7-3- رطوبت
اگر چه رطوبت هوا به طور مستقیم بر دمای بدن انسان تأثیر نمی گذارد ولی ظرفیت تبخیر و در نتیجه میزان خنک شدن بدن از طریق تبخیر و تعرق را کنترل می کند. رطوبت نسبی همراه با درجه حرارت ظرفیت تبخیر هوا را مشخص می کند.
در شهر گرگان در ماههای ژوئن(خرداد) تا سپتامبر(شهریور) رطوبت نسبی هوا کم و در ژوئیه(تیر) به حداقل و ماههای نوامبر(آبان) و دسامبر(آذر) تا ژانویه(دی) و فوریه(بهمن) سال بعد زیاد ودر ماه ژانویه(دی) به حداکثر می رسد. اما چون رطوبت نسبی تنها بیان کننده نسبت رطوبت موجود در هوا به رطوبت مطلق آن است و رطوبت مطلق هوا به دمای آن بستگی دارد، نباید تصور کردکه ژوئیه(تیر) و ژانویه(دی) مرطوبترین ماه سال است. به عبارت دیگر برای بررسی میزان رطوبت موجود در هوا بر اساس رطوبت نسبی لازم است دمای هوا نیز مورد توجه قرار گیرد در ماه می(اردیبهشت) به مرز شرجی نزدیک و در ماه های ژوئن(خرداد)، ژوئیه(تیر) و اوت(مرداد) و سپتامبر(شهریور) در منطقه شرجی قرار می گیرد. بنابراین این ماه ها مرطوبترین ماه های سال در منطقه طرح محسوب می گردند.

3-2-7-4- سایر شرایط(تابش آفتاب ،گرد و غبار)
موقعیت ظاهری و لحظه ای خورشید در هر منطقه در سطح زمین تابع عرض جغرافیای آن نقطه است. با توجه به عرض جغرافیایی شهر گرگان، خورشید در تابستان درارتفاع بالایی قرار دارد و اشعه بیشتری بر این محل می تاباند. در تابستان هوای گرم که بر اثر تابش شدید آفتاب ایجاد می شود، توام با هوای بسیار گرم ورودی به منطقه، شرایط نامساعدی را ایجاد می کند بر اساس معدل دوره ی آماری، تعداد روزهای با هوای صاف 139.2 روز در سال می باشد، که مجموعا 2106.8 ساعت آفتابی می باشد و این پارامتر نقش مهمی در گرمای شهر دارد، در صورتی که تعداد روزهای ابری در کل سال 116.2 روز(تقریباٌ معادل روزهای بارانی) می باشد نکته جالب توجه اینکه تعداد روز برفی 4.8 روز در منطقه گزارش شده است.
یکی از عوامل مناسب اقلیمی در منطقه وجود هوای عاری از گرد و غبار در منطقه می باشد، فقط2 روز در سال هوای منطقه دارای گرد و غبار می باشد.

3-3- خصوصیات اقتصادی
3-3 -1- وضعیت اشتغال و فعالیت وضع فعالیت و اشتغال از شاخصهای مهم برای شناخت وضعیت اقتصادی یک جامعه است. فعالیت اقتصادی از این جهت در مطالعات شهری اهمیت دارد که ارتباط مستقیمی با افزایش یا کاهش جمعیت و به بیان درست تر با رشد جمعیت دارد و این شاخص جمعیتی یکی از مهمترین عوامل مؤثر در کالبد شهر و به طور مشخص کاربری های شهر دارد. از کل جمعیت 10 ساله و بیشتر تعداد 95621 نفر شاغل و 15100 نفر بیکار هستند که و تعداد شاغلین مرد و زن نیز به تفکیک جدول زیر می باشد.

جدول شماره(3-1)وضعیت اشتغال جمعیت 10 ساله و بیشتر
جنس
وضعیت اشتغال
مرد
زن
کل
شاغلان 10 ساله و بیشتر
77619
18002
95621
بیکاران 10 ساله و بیشتر
9319
5781
15100
ماخذ: مرکز آمار ایران،1390
جدول شماره(3-2) شاغلان بر حسب جنس و گرههای عمده ی فعالیت
جنس
گروههای عمده فعالیت
مرد و زن
مرد
زن
قانونگذاران،مقامات عالیرتبه و مدیران
6144
5020
1124
متخصصان
15098
8068
7030
تکنسین ها و دستیاران
7317
5468
1849
کارمندان امور اداری و دفتری
6188
3969
2219
کارکنان خدماتی و فروشندگان فروشگاهها و بازارها
13177
11033
2144
کارکنان ماهر کشاورزی،جنگلداری و ماهیگیری
4067
3404
663
صنعتگران و کارکنان مشاعل مربوط
15203
14270
933
متصدیان و مونتاژ کاران ماشین آلات و دستگاهها و رانندگان وسایل نقلیه
10846
10628
218
کارگران ساده
10273
9424
849
سایر و اضهار نشده
7308
6335
973
جمع
95621
77619
18002
ماخذ: مرکز آمار ایران،1390
3-4- خصوصیات جمعیتی و اجتماعی
این شهر چنان که اشاره شد به لحاظ جمعیتی مهمترین شهر استان و به لحاظ فعالیت های اقتصادی-اجتماعی، مهمترین مرکز تبادلات در استان و از استان با سایر مراکز جمعیتی کشور است این شهر بر اساس آخرین سر شماری نفوس و مسکن مرکز آمار ایران در سال 1390 دارای 329536 نفر جمعیت بوده است. اطلاعات موجود نشان می دهد که در اولین سرشماری قابل استناد در سال 1335 دارای 28380 نفر جمعیت بوده است، به این ترتیب جمعیت آن ضمن آنکه رشد جمعیت شهر در همه ی دوره های سرشماری یکسان نیست، بیشترین رشد جمعیت آن مربوط به دهه ی 45-1335 است که رشد 6.1 درصدی را تجربه کرده است.

3-4-1- خانوار و ترکیب آن
طبق سر شماری 1390 شهر گرگان دارای 97275 خانوار ساکن بوده است. با توجه به جمعیت آن، در این سال بعد خانوار در آن برابر 3.3 به دست می آید.

3-4-2 – ترکیب سنی
بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران طی سرشماری سال 1390 حدود 22 درصد جمعیت شهر گرگان کمتر از 15 ساله و 4.37 درصد بالای 65 سال بوده است. بررسی تحولات ساختاری جمعیت شهر طی سالهای 90-1365 نشان می دهد که کاهشی در جمعیت جوان شهر همسو با کل کشور به وقوع پیوسته است.

جدول شماره(3-3) جمعیت شهر گرگان بر حسب سن و جنس
سن
مرد و زن
مرد
زن
4-0
24860
12543
12317
9-5
23251
11723
11528
14-10
22587
11549
11038
19-15
26537
13494
13043
24-20
37038
18225
18813
29-25
39530
19094
20436
34-30
32379
16200
16179
39-35
26087
13068
13019
44-40
23488
12089
11399
49-45
20249
10379
9870
54-50
16795
8594
8201
59-55
12273
6156
6117
64-60
8127
3932
4195
65+
14404
7125
7279
جمع
329536
165001
164535
مأخذ: مرکز آمار ایران،1390

(3-2) جمعیت شهر گرگان بر حسب سن و جنس سال 1390

3-4-3- نسبت جنسی
در سرشماری سال 1390 شهر گرگان تعداد مردان 165001 نفر و تعداد زنان 164535 نفر شمارش شده است به این ترتیب نسبت جنسی در آن برابر 100 به دست می آید. جدول شماره نشان می دهد که نسبت جنسی در گروه سنی 44-40 ساله کمتر از حد متعارف است و گروه سنی 29-25 و 64-60 بیشترین نسبت جنسی را به خود اختصاص داده اند.

جدول شماره(3-4)نسبت جنسی جمعیت شهر گرگان سال 1390
سن
نسبت جنسی
4-0
98
9-5
98
14-10
96
19-15
97
24-20
103
29-25
107
34-30
100
39-35
100
44-40
94
49-45
95
54-50
95
59-50
99
64-60
107
+65
102
کلیه سنین
100
ماخذ: نگارنده

نمودار شماره(3-3) نسبت جنسی جمعیت شهر گرگان در سال 1390

3-4-4- وضع سواد
از مجموع جمعیتی حدود 298491 نفر افراد 6 ساله و بیشتر 269162 نفر با سواد بوده اند، به این ترتیب نسبت باسوادی در این شهر در سال 1390 حدود 90 درصد بوده است. به لحاظ جنسیتی نسبت باسوادی بین مردان و زنان آن یکسان نیست؛ به طوریکه جمعیت باسواد مردان 137559 نفر و جمعیت باسواد زن 131603 نفر است.

جدول شماره(3-5) نسبت باسوادی جمعیت 6 ساله و بیشتر در
شرح
جمعیت6+
باسواد6+
درصد
مرد و زن
298491
269162
90.7
مرد
165001
137559
83.3
زن
164535
131603
79.9
ماخذ: مرکز آمار ایران،1390

نمودار شماره(3-4) نسبت باسوادی جمعیت 6 ساله و بیشتر سال 1390

3-4-5- وضع مهاجرت
طبق گزارش مرکز آمار ایران جمعیت مهاجر وارد شده به شهر گرگان د
ر سال 1390 برابر 38310 نفر بوده است که از این میزان 19772 نفر مرد و 18538 نفر زن می باشند.
جدول شماره(3-6)مهاجران وارد شده به شهر گرگان طی سالهای 1385 تا 1390 بر حسب سن و جنس
سن
مرد و