خوبی پس انداز های کوچک را جمع آوری کند و به تحرک آن کمک نماید. ( صمیمی ۱۳۸۵)
از آن جا که بیمه های بازرگانی به لحاظ نقش انتقال ریسک و جنبه های سرمایه گذاری- پس اندازی(به ویژه بیمه های زندگی) یکی از سنجه های رفاه عمومی وتوسعه فرهنگی در اقشار جامعه محسوب می شود. فضای رقابتی در صنعت بیمه سبب می شود شرکت ها برای بدست آوردن منافع بیشتر اقتصادی، بخشی از موانع پیشرفت صنعت بیمه را مرتفع سازند. شناختن نقاط قوت ، ضعف،فرصت ها و تهدیدهای شرکت های بیمه وتدوین استراتژی برای شرکت های بیمه به آن ها این امکان را می دهد که بتوانند در برابر تغییرات محیطی واکنش مناسب نشان دهند. این واکنش مناسب تنها محدود به دستور تغییر در سازمان نمی شود. زمانی این درک پویایی محیط برای سازمان نقطه ی قوت محسوب می شود که مدیر بتواند احساس مسئولیت در برابر فرآیند تغییر را در سرتاسر سازمان به وجود آورد. مدیریت ارشد از مشکلات، فرصت های محیطی و موقعیت استراتژیک آگاه است، ولی این امر به تنهایی موفقیت شرکت را تضمین نمی کند و نمی تواند به عنوان مزیت رقابتی برای شرکت ایفای نقش کند.توسعه ی آگاهی کارکنان مدیران را در تسریع فرایند تغییر یاری می دهد.
عملکرد مطلوب شرکت های بیمه در ایران افزایش ضریب اطمینان سرمایه گذاری را به همراه خواهد داشت. همان طور که پیش تر بیان شد ضریب نفوذ بیمه در ایران ۱.۳۵درصد، در خاورمیانه برابر با ۱.۶۰درصد، در آسیا این عدد ۵.۵۹ درصد و در نهایت در کل کشور ها برابر با ۷.۰۷ درصد است.(سالنامه آماری بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران۱۳۸۷) ضریب نفوذ پایین در جامعه ی ایران بیان گر این واقعیت است که بازار بالقوه ی بسیار توانمدی در ایران وجود دارد. با آغاز به کار شرکت های بیمه ی خصوصی مفهوم رضایت مشتری حالت عینی تری به خود گرفت و به همین دلیل شرکت های بیمه ی خصوصی و دولتی برای کسب سهم بیشتری از بازار ناچار به رقابت با یکدیگر و تلاش برای ارائه ی خدمات با کیفبت برتر شده اند. حال شرکت های بیمه اعم از خصوصی و دولتی برای پیروزی در این جدال و استفاده ی بیشتر از بازار ایران باید شناخت کافی و مناسبی از محیطی که در آن رقابت می کنند و قابلیت های خود داشته باشند. یکی از راه های حصول این شناخت، مطالعه ی فرصت ها و تهدید های محیطی و همچنین شناخت دقیق قابلیت ها و نقاط ضعف هر شرکت بیمه است. این شناخت سبب می شود که شرکت بتواند بهتر از سایر رقبا در هنگام مواجه با تلفیقی از عدم اطمینان برنامه ریزی کند. شرکت های بیمه ی خصوصی در بازار ایران به دلیل محیط چالش برانگیزی که در آن به رقابت با شرکت های دولتی می پردازند، بیشتر از شرکت های دولتی در پی این شناخت برآمده اند. ( صمیمی ۱۳۸۵)
مفهوم خصوصی سازی ماهیتا به صورت پیوستاری است که بین غیر ملی کردن کامل و تغییرات اندک در داخل سازمان در نوسان است. ( صغیر، ۱۳۷۲)
محور های اساسی اصل ۴۴ قانون اساسی در صنعت بیمه شامل موارد ذیل است:
۱. شتاب بخشیدن به رشد اقتصاد ملی
۲. گسترش مالکیت در سطح عموم مردم به منظور تامین عدالت اجتماعی
۳. ارتقاء کارایی بنگاه های اقتصادی و بهره وری منابع مادی و انسانی و فناوری
۴. افزایش رقابت پذیری در اقتصاد ملی
۵. افزایش سهم بخش های خصوصی و تعاونی در اقتصاد ملی
۶. کاستن از بار مالی و مدیریتی دولت در تصدی فعالیت های اقتصادی
۷. افزایش سطح عمومی اشتغال
۸. تشویق اقشار مردم به پس انداز و سرمایه گذاری و بهبود درآمد خانوارها۱۹۲
در این راستا از بین ۴ شرکت بیمه ی دولتی ایران،البرز، آسیا و دانا بخشی از سهام شرکت های بیمه ی البرز، آسیا و دانا در بازار بورس تهران داد و ستد شده است. آخرین شرکتی که در این راستا وارد بازار بورس شد، شرکت بیمه ی دانا بود که درتاریخ ۲۶/۰۵/۱۳۸۹ به قیمت هر سهم ۲۶۱۰ ریال داد و ستد شد.
۷.۲ فعالان صنعت بیمه ی ایران
بر اساس آخرین اطلاعات رسمی منتشر شده ی بیمه ی مرکزی جمهوری اسلامی ایران، در سال ۱۳۸۷ تعداد ۴ شرکت بیمه ی دولتی ایران، آسیا، البرز و دانا به همراه ۱۲ شرکت غیر دولتی معلم، پارسیان، توسعه، رازی، کارآفرین، سینا، ملت، دی، سامان، نوین، پاسارگاد و میهن در سرزمین اصلی و سه شرکت بیمه ی حافظ، امید و ایران معین در مناطق آزاد و ویژه ی اقتصادی فعالیت می نمایند. شبکه ی فروش صنعت بیمه ی ایران را می توان در سال ۱۳۸۷ به این صورت خلاصه کرد که ۲۰ شرکت بیمه به همراه ۱۱۵۳۰ نمایندگی و ۶۴۹ شعبه ی بیمه در کشور در حال ارائه ی خدمات به مشتریان هستند.
شرکت های بیمه ی ایران و آسیا در مجموع ۶۱.۶ % از حق بیمه و ۶۷.۷% از خسارت های بازار را به خود اختصاص داده اند. هم چنین شرکت های بیمه ی عیر دولتی ۲۵.۱ درصد از حق بیمه و ۱۸.۷ درصد از خسارت های بازار را به خود اختصاص داده اند.در این میان شرکت بیمه ی پارسیان با ۷.۳۸ % از کل بازار بیمه ی ایران بیشترین و شرکت بیمه ی میهن با ۰.۰۰۱ % کمترین سهم را داشته اند. ضریب خسارت شرکت های بیمه ی آسیا ( با ۸۵.۴%)، ملت( با ۸۳.۳ %)،پارسیان ( با ۸۳% ) و ایران با ( ۷۷.۲۴%) بیش از ضریب خسارت بازار بیمه که ۷۴.۷۱ در صد است، بوده اند.
نمایشگر ۲.۱۹ سهم بخش دولتی و خصوصی از بازار بیمه ایران در سال ۱۳۸۷
ف
منبع: سالنامه اماری بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۷
هم چنین ترکیب پرتفوی صنعت بیمه در سال ۱۳۸۷ بر اساس اخرین اطلاعات منتشر شده ی بیمه ی مرکزی ایران به شرح نمایشگر ۲.۱۸ است
نمایشگر ۲.۲۰ سهم شاخه های مختلف بیمه ایی در بخش خصوصی ودولتی در سال ۱۳۸۷
رشته بیمه ایی
عملکرد بخش دولتی
عملکرد بخش خصوصی
مجموع سهم در کل پرتفوی صنعت
آتش سوزی
۷۳.۵۹
۶.۷۴
۶.۳۹
باربری
۷۰.۰۹
۲۹.۹۱
۲.۵۷
حوادث
۷۱.۰۴
۲۸.۹۶
۲.۰۶
حوادث سرنشین
۸۱.۱۱
۱۸.۸۹
۵.۰۶
بدنه اتوموبیل
۷۶.۱۳
۲۳.۸۷
۱۲.۲۷
شخص ثالث
۷۵.۶۶
۲۴.۳۴
۴۵.۳۴
درمان
۷۵.۹۹
۲۴.۰۱
۸.۹۹
کشتی
۵۶.۶۴
۴۳.۳۶
۰.۳۵
هواپیما
۶۵.۱۷
۳۴.۸۳
۱.۱
مهندسی
۸۰.۱۱
۱۹.۸۹
۱.۸۸
پول
۵۶.۹۴
۴۳.۰۶
۰.۰۸
مسئولیت
۸۱.۴۲
۱۸.۵۸
۵.۸۵
اعتبار
۶۹.۳۴
۳۰.۶۴
۰.۱۷
نفت وانرژی
۶۴.۳۴
۳۵.۶۶
۲.۶۵
سایر
۸۵.۳۶
۱۴.۶۴
۰.۰۲
زندگی
۶۳.۶۲
۳۶.۳۸
۵.۲۲
منبع: سالنامه اماری بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران،
نمایشگر ۲.۲۱ سهم شاخه های مختلف بیمه در صنعت
منبع: سالنامه اماری بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۷
نگاهی به چگونگی چینش هر یک از شاخه های بیمه ایی وتشکیل پربفوی صنعت بیمه، تا حدودی می تواند بیان گر اینمطلب باشد که تا چه حد بازار بکر برای صنعت بیمه وجود دارد. برای مثال سهم بیمه ی عمر در این مجموعه تنها ۵.۲۲ در صد است. بیمه عمر یکی از شاخص های پیشرفت اقتصادی در هر کشوری است. هم چنین در بیمه ی اتش سوزی تنها ۶ درصد از بنا ها دارای بیمه ی اتش سوزی هستند که با توجه به تعداد واحد های مسکونی و صنعتی و جمعیت حال حاضر ایران، حجم بازار بالقوه ی پیش روی شرکت های بیمه نمود پیدا خواهد کرد.
از سویی دیگر نگاه به حجم خسارت های پرداختی، نشان می دهد که بیشترین خسارت ها در قسمتی که بیشترین سهم پرتفو را به خود اختصاص داده است. یعنی بیمه ثالث و بدنه اتوموبیل که بیشترین سهم را در پرتفو بیمه ایران دارند، ضرر ده ترین نیز همین دوقسمت هستند.
نمایشگر۲.۲۲ حجم خسارت های پرداختی در سال ۱۳۸۷
رشته بیمه ایی
عملکرد بخش دولتی
عملکرد بخش خصوصی
مجموع سهم در کل پرتفوی صنعت
آتش سوزی
۹۳.۶۹
۶.۳۱
۳.۸۱
باربری
۷۶.۴۱
۲۳.۵۹
۰.۸۲
حوادث
۷۷.۵۴
۲۲.۴۶
۰.۹۷
حوادث سرنشین
۸۵.۸۸
۱۴.۱۲
۱.۶۱
بدنه اتوموبیل
۷۵.۴۳
۲۴.۵۷
۱۰.۸۶
شخص ثالث
۸۳.۲۲
۱۶.۷۸
۶۰.۵۲
درمان
۷۷.۸۸
۲۲.۱۲
۱۱.۷۲
کشتی
۲۸.۹۵
۷۱.۰۵
۰.۳۵
هواپیما
۹۶.۳۴
۳.۶۶
۰.۶۶
مهندسی
۷۹.۶۸
۲۰.۳۳
۰.۶۷
پول
۸۵.۹۵
۱۴.۰۵
۰.۰۲
مسئولیت
۸۲.۱۳
۱۷.۸۷
۳.۸۶
اعتبار
۶۳.۴۵
۳۶.۵۵
۰.۰۹
نفت وانرژی
۶۴.۸۶
۳۵.۱۴
۰.۱۸
سایر
۹۴.۲
۵.۸
۰.۰۱
زندگی
۵۷.۳
۳۰.۵۳
۳.۸۵
منبع: سالنامه اماری بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۷
منابع:
۱
آرمسترانگ، مایکل(۱۳۸۱)؛ «مدیریت استراتژیک منابع انسانی»؛ ترجمه داود ایزدی، محمد اعرابی، اتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی؛ تهران
۲
آرمسترانگ،گری؛ کاتلر، فیلیپ(۱۳۸۷)؛« اصول بازاریابی»؛ ترجمه بهمن فروزنده؛ نشر آموخته، تهران
۳
آنسوف،مک دانل(۱۳۷۷)؛« استقرار مدیریت استراتژیک»؛ترجمه عبدالله زندیه؛ انتشارات سمت؛ تهران
۴
احمدی، حسین(۱۳۷۷)؛ « برنامه ریزی استراتژیک و کاربرد آن» انتشارات تصت؛ تهران
۵
استیسی، رالف.دی (۱۳۸۱)؛« مدیریت استراتژیک و پویایی های سازمانی»؛ ترجمه محمد رضا شجاعی؛ دانشکده امور اقتصادی؛ تهران
۶
استیسی،رالف(۱۳۸۷)؛« تفکر استراتژیک و مدیریت تحول: دیدگاه های بین المللی درباری پویایی سازمانی»؛ ترجمه مهریار کاظمی موحد؛ تهران
۷
اعرابی، محمد؛ آقازاده، هاشم, هوشنگ نظامی(۱۳۸۶)؛« دستنامه برنامه ریزی استرات
۸
اعرابی، محمد؛ فیاضی مرجان(۱۳۸۸)؛ « استراتژی منابع انسانی»، انتشارات انستیتو ایز ایران؛ تهران
۹
الکساندر، دیوید(۱۳۸۴)؛ کلید های طلایی مدیریت بر روابط با مشتری»؛ ترجمه میهن خلصی، نشر حیجون، تهران
۱۰
الوانی، سید مهدی(۱۳۸۶)؛ «مدیریت عمومی»؛ نشر نی؛تهران
۱۱
الوانی، سید مهدی، اشرف زاده، فرزاد(۱۳۸۷)؛« مدیریت برون سپاری، راهی به سوی توسعه»؛ انتشارات مبتکران، شرکت ملی نفت ایران، تهران
۱۲
امیرکبیری،علیرضا(۱۳۸۵)؛«رویکرد های سازمان، مدیریت و رفتار سزمانی با چشم انداز پست مدرن»؛ انتشارات نگاه دانش؛ تهران
۱۳
بندیکس، هرمس(۱۳۸۸)؛ « سیمای فکری ماکس وبر»؛ ترجمه م. رامبد، تهران
۱۴
پراهالد(۱۹۸۶)؛ « مدیریت قرن بیست و یکم»؛ ترجمه فخرالدین معروفی؛ انتشارات پرتوییان؛ تهران
۱۵
پورتر، مایکل(۱۳۸۷)؛« استراتژی رقابتی»؛ ترجمه عباس مهرپویا، جهانگیر مجیدی؛ انتشارات رسا؛ تهران
۱۶
پیرس، جان؛ رابینسون،ریچارد(۱۳۷۷)؛« برنامه ریزی ومدیریت استراتژیک»؛ ترجمه سهراب خلیلی شورینی؛ انتشارات یادواره؛ تهران
۱۷
خلیل شورینی، سهراب(۱۳۷۷)؛ « برنامه ریزی مدیریت استراتژیک»؛ انتشارات یادواره؛ تهران
۱۸
داری، کی ریگبی( ۱۳۸۸)؛« ابزار های مدیریتی»؛ مترجم شادی گلچین فر، امید بختایی، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی، تهران
۱۹
دراکر،پیتر(۱۳۸۷)؛«مدیریت در جامعه آینده», ترجمه عبدالرضا رضایی نژاد، انتشارات رسا، تهران
۲۰
دستباز، هادی(۱۳۸۵)؛ « اصول وکلیات بیمه اشخاص»؛ اتشارات علامه طباطبایی، تهران
۲۱
دفت، ریچارد(۱۳۷۷)؛ « تئوری و طراحی سازمان»؛ ترجمه سید محمد اعرابی، علی پارسائیان؛ انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی؛ تهران
۲۲
رابینز، استیفن پی( ۱۳۸۸)؛ رفتار