یکی از مهارتای مهمی که هر پدر و مادری باید به اون مسلط شن توانایی واسه ایجاد رابطه و گفتگو با بچه نوجوانشان است.
به گزارش آلامتو و به نقل از سپیده دانایی؛ بچه نوجوون شما که قبلا عادت به صحبت کردن داشت، در سالهای گذشته کم حرف شده؟! این آخری ها هر وقت خواستین با بچتون صحبت کنین، با جوابهای سربالا و بی میلی اون مواجه شده اید و ترجیح داده اید خیلی زود صحبتتون رو تموم کنین؟! حس می کنین بچتون شما رو پس می زندو هر روز از شما دورتر می شه؟! اگه جواب شما به این سوالات مثبته، بد نیس علم و مهارت خود رو در شناخت ویژگیها و مشکلات دوران نوجوونی و چگونگی مدیریت این مشکلات زیاد کنین.
یکی از مشکلات دوران نوجوونی، که در این بخش قراره به اون بپردازیم، مشکل «گفت وگو و ایجاد رابطه کلامی والدین با نوجوانانشون» است. اما قبل از پرداختن به اون، لازمه کمی بیشتر در مورد دوره نوجوونی و تغییرات خاص این دوره بدونیم.
نوجوون من چه دوره ای رو می گذراند و به چه دلیل اشتیاق کمتری به صحبت کردن داره؟
دوران نوجوونی که یکی از بحرانی ترین دورانهای زندگی افراد و حدفاصل پایان دوره کودکی و شروع بزرگسالیه. نوجوانان به دلیل پایگاه مبهم خود (یعنی نه کودک و نه بزرگسال) بیشتر خودشون رو با کودکان کم سن و سالتر در خونواده، با والدین، معلمان و دیگر اعضای جامعه خود در اختلاف می بینن. اونها بیشتر در این دوران تمایل کمتری به صحبت کردن دارن.
یکی از دلایل این سکوت میتونه این باشه که نوجوانان احساس می کنن از مهارت کافی واسه صحبت کردن بهره مند نیستن. در شرایطی که بزرگسالان مهارت کافی در ایجاد رابطه و گفت وگو دارن، و به موقع و به جا صحبت می کنن، نوجوانان احساس می کنن اینجور مهارتی رو ندارن؛ پس کمتر صحبت می کنن و اعتماد به نفس کافی واسه صحبت کردن و بیان عقیده رو از دست می بدن.
قدم اول: تشویق نوجوون به حرف زدن
قبل از ادامه بحث لازمه به این نکته توجه کنیم که درسته که نوجوونی ویژگیهای خاص خود رو داره، اما ایجاد رابطه مناسب عامل کلیدی یه زندگی دلپذیره. پس حتی اگه نوجوانتان تمایل چندانی به صحبت کردن و رابطه کلامی نداره، شما خیلی راحت تسلیم اون نشید و تلاش کنین انگار اون رو به صحبت کردن تشویق کنین. واسه این کار می تونید از راهکارهای زیر کمک بگیرین.
به حرف های نوجوونتون گوش کنین
نکته کلیدی واسه اینکه نوجوون شما به صحبت کردن تمایل نشون بده، اینه که بدونه کسی هست که به حرفهای اون گوش می دهد. نوجوانان تمایل زیادی واسه صحبت کردن با والدین خود دارن، به شرط اونکه به اندازه کافی سکوت کنین و فرصت لازم واسه صحبت کردن رو به اون بدین. در این صورت احساس می کنه که شما اون رو درک می کنین.
علاوه بر این یادتون باشه که رابطه مانند یه خیابون دوطرفه س. اگه می خواهید نوجوانتان به حرف شما گوش کنه، شما هم باید با دقت شنوای حرف هاش باشین. یاد بگیرین دست کم روزی ۲۰ دقیقه شنونده صحبت های اون باشین. با روی باز روبه روی اون بشینین، در چشم هاش نگاه کنین و به صحبت هاش گوش بدید.
تا جای ممکن نظر اون رو سوال کنین
همه آدمها دوست دارن احساس ارزش کنن و نوجوانان هم از این قانون مستثنی نیستن. اگه در زندگی خانوادگی خود با یه رقابت مواجه شدید، در مورد خرید وسایل منزل دچار پریشونی و گیجی هستین و یا حتی می خواهید واسه خودتون لباس جفت و جور کنین، حتما از نظر بچتون در این مورد باخبر شید و به دیدگاه اون به این موضوع دقت لازم رو به عمل بیارین.
بعضی وقتا می بینید، راه حلی که بچه شما ارائه می دهد، همون روشیه که شما هم تو ذهن داشته اید. با در نظر گرفتن نظر اون، شمام برابر میل خودتون رفتار کرده اید و هم به نظرات نوجوون خود ارزش داده اید. اینطوری، نه فقط نوجوون شما در مورد مسائل جور واجور فکر می کنه، بلکه اعتماد به نفس اون هم افزایش می یابد.
انعطاف پذیر باشین و به موضوعات مورد علاقه نوجوون توجه کنین
یادتون باشه که چیزهای مورد علاقه و خواسته های نوجوانان با ما فرق داره؛ همونجوریکه وقتی ما نوجوون بودیم، خواسته های ما با والدینمون متفاوت بود. پس تلاش کنین خود رو جای اون بذارین و مسائل رو از دید اون ببینین. اینطوری نه فقط موضوعات مناسب و مشترک واسه صحبت کردن با اون یافته اید، بلکه بهتر می تونید اون رو درک کرده و نظرات اون رو بفهمین.
قدم دوم: قدغنهای حرف زدن با نوجوونها
اگه قدم اول رو درست وردارین، تا اینجا تونسته اید نوجواننتان رو به صحبت کردن تشویق کنین. اما رعایت نکات دیگری هم موقع صحبت کردن با نوجوانان لازمه تا این اشتیاق، به سمت یه رابطه کلامی موثر و همیشگی پیش رود.
توهین نکنین
نوجوانان مانند همه افراد دوست ندارن تحقیر شن. هرچه بیشتر به نوجوون توهین کنین، بیشتر از شما فاصله می گیرد و رفتارش بدتر می شه. تحقیقات نشون می دهد نوجوانانی که مورد تحقیر و توهین والدین هستن، در زندگی فردی و اجتماعی در مقایسه با بقیه موفقیت کمتری دارن.
پیش داوری نکنین
اول با دقت به حرف های بچتون گوش کرده و بعد نتیجه گیری و داوری کنین.
نظر نوجوون رو بی ارزش و مسخره ندونین
شاید نوجوون حرفی بزنه که به نظر ما احمقانه و کودکانه س. اما اگه این رو مستقیما به اون بگیم، ناراحت می شه و کمتر صحبت می کنه. پس در مواردی که نظر اون رو قبول ندارین، اون رو مطرح نکنین، چون نوجوون در این مقطع به تایید نیاز داره.
غر نزنین
اگه به نوجوون بگید: «همیشه اتاقت نامرتبه، از دستت خسته شدم، چه قدر شلخته ای، کی درست می شی؟» اون جبهه می گیرد و رفتارش رو تغییر نمی دهد.
نصیحت نکنین
هرچند نصیحتهای شما به نفع نوجوانانه، ولی اونا در این مقطع کمتر مایل به شنیدن اون هستن. پس تا حد امکان از نصیحت کردن دوری کنین و در وقتی که به ناچار می خواهید نوجوونتون رو نصحیت کنین، قبل از هر چیز موافقت اون رو جلب کنین. تلاش کنین طوری این کار رو انجام بدین که در برابر شما مقاومت نکنه، چون نصیحت شما واسه خوشبختی خودشه.
با این کار، نوجوونتون میفهمه که شما واسه اون احترام قائلید و قرار نیس چیزی بر اون تحمیل بشه. وگرنه نوجوانان به طور هوشمندانه ای می تونن از نصحیت و پیشنهاد های انضباطی شما سرباز بزنن، موضوع بحث رو عوض کنن و یا حتی بحث رو تموم کنن.
اگه باوجود تلاشهای شما نوجوانتان بازم پیشنهاد شما رو نپذیرفت، از اون بخواین که در این مورد با شما همفکری کنه. در این همفکری اصلا مهم نیس که کی پیشنهاد بهتری می دهد، بلکه هدف اینه که راه حل ارائه شده، بوسیله خود نوجوون مطرح شه تا پیگیری بیشتری در مورد اون داشته باشن.
قدم سوم- چیکار کنم؟
حالا دیگه وقتشه کارایی که باید موقع حرف زدن با نوجوانتان انجام بدین رو مرور کنیم.
وقتی که بچتون آمادگی داره با اون صحبت کنین
بزرگترین اشتباه رو وقتی مرتکب می شید که بچتون خود رو واسه رفتن به میهمانی دوستش آماده کرده و به اون می گویید می خواهم با تو صحبت کنم! یادتون نره که «هر سخن جایی و هر نکته مکانی داره». اگه وقتی که بچتون حوصله و وقت کافی داره با اون صحبت کنین، بهتر نتیجه می گیرید. علاوه بر انتخاب زمان مناسب، می تونید زمانهایی رو فقط واسه نوجوانتان اختصاص بدید.
هر چی مختصرتر صحبت کنین
واسه موثر واقع شدن رابطه بین والدین و نوجوانان مهمترین کاری که باید انجام بدین، اینه که همه عبارات و درخواست هایتون، کوتاه و خلاصه باشه. اول به این فکر کنین که چه می خواهید بگید. بعد حرفتون رو ساده و مستقیم بزنین و توضیح بیشتر از اندازه ندین. در شروع شاید رعایت این نکته مشکل باشه، اما اگه اون رو واسه یه مدت آزمایش کنین، یافته های مثبت اون شما رو تشویق کرده و به تدریج مهارت کافی رو در این مورد به دست میارید.
در گفت وگو با نوجوونتون به اون احترام بذارین
همون طوری که به دوستان و آشنایان بزرگسال احترام می گذارید، با نوجوون رفتار کنین. این به نوجوون کمک می کنه احساس ارزش کنه.
خونسردی خود رو حفظ کنین
اگه تحمل شنیدن حرف های نوجوون رو ندارین، عصبانی نشید. مثلا اگه می گوید: «دوست ام سیگار می کشن.»، سریع عصبانی نشید و نگید: «دیگه حق نداری با اونا دوست شی.»؛ عوضش تلاش کنین نگرانی خود رو با آرامش و خونسردی بگید. عصبانیت شما باعث می شه نوجوون بقیه حرف هاش رو نزنه و صحبت پایان یابد.
جملاتتون رو با «من…» شروع کنین
مثلا: «من خیلی دوستت دارم و نگران می شوم وقتی می بینم با کسائی که سیگار می کشن، دوست می شی.» یا «من نگران افت تحصیلی تو هستم، تازگیا خوب درس نمی خوانی؟»
جر و بحث رو تا حد امکان کم کنین
دعوا، اختلاف و اختلاف بخشی از زندگی واقعی افراده. با این وجود، بحث و جنگ چیزیست که دلیل آزار و اذیت والدین و فرزندان شده و از دید عاطفی به هر دو آسیب می رساند. با اینکه هیچوقت نمی توان به طور کامل مانع از اینجور جنگهایی در خونواده شد، اما والدین می تونن با دوراندیشی و برنامه ریزی از بروز اون جلوگیری کنن. البته این بدون معنا نیس که نوجوون رو آزاد گذاشته و اجازه بدید هر کاری که می خواهد انجام بده. بلکه لازمه خواسته های خود رو واسه بچتون مطرح کرده، اون رو با ساختارها و قوانین منظم خود آشنا کرده و دقیقا روشن کنین که چه انتظاراتی از اون دارین.